Phan Như Nguyện sinh ngày 17 tháng 9 năm 1976 tại xã Long Thạnh, huyện Vĩnh Lợi, tỉnh Minh Hải, Việt Nam, quê quán tại xã Minh Diệu, huyện Hòa Bình, tỉnh Bạc Liêu. Ông lớn lên và tốt nghiệp 12/12 tại quê nhà. Năm 1995, trong giai đoạn đầu của quá trình công tác, ông được cơ quan phân đi học nghiệp vụ tại Trung tâm Đại học tại chức Minh Hải, là đại học ngành tài chính kế toán do Trường Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh mở cơ sở tại tỉnh. Sau đó, ông theo học Trung tâm Giáo dục thường xuyên tỉnh Minh Hải, cơ sở của Trường Đại học Cần Thơ mở tại tỉnh, ngành kinh tế và tốt nghiệp Cử nhân chuyên ngành Quản trị kinh doanh năm 1999. Ông học cao học ngành luật, nhận bằng Thạc sĩ chuyên ngành Luật Kinh tế.

Ngày 22 tháng 3 năm 2002, Phan Như Nguyện được kết nạp Đảng Cộng sản Việt Nam, là đảng viên chính thức từ ngày 22 tháng 3 năm 2003. Trong quá trình hoạt động Đảng và Nhà nước, ông theo học các khóa tại Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, nhận bằng Cao cấp lý luận chính trị. Nay, ông trú tại số 52, nay được chuyển thành số 303 đường Trần Huỳnh, Khóm 7, Phường 1, thành phố Bạc Liêu, tỉnh Bạc Liêu.[2]